Scar revision is een chirurgische of niet-chirurgische behandeling bedoeld om het uiterlijk van littekens te verbeteren. Het doel is niet om littekens volledig te verwijderen, maar om ze minder opvallend te maken. De procedure wordt toegepast bij littekens die groot, verdikt, verkleurd, hypertrofisch of keloïd zijn geworden, of littekens die slecht genezen zijn na een eerdere operatie, verwonding of huidaandoening.
De behandelmethode wordt afgestemd op het type litteken, de locatie op het lichaam en de huidstructuur van de patiënt.
Littekencorrectie wordt overwogen wanneer:
- Het litteken pijnlijk, jeukend of strak aanvoelt
- Het litteken het bewegen belemmert
- Er sprake is van een opvallend of ontsierend uiterlijk
- Het litteken psychologisch belastend is
- Een eerder behandelde wond slecht is genezen
Goede kandidaten voor scar revision zijn verder in goede gezondheid, niet-roken, en hebben realistische verwachtingen over de uitkomst.
De meest voorkomende typen littekens die in aanmerking komen voor behandeling zijn:
- Hypertrofische littekens: verdikt, rood en binnen de grenzen van de oorspronkelijke wond
- Keloïden: overmatig littekenweefsel dat buiten de wondranden groeit
- Atrofische littekens: verzonken of “putjes”, vaak na acne of waterpokken
- Contracturen: littekens die strak trekken en beweging beperken, vaak na brandwonden
- Lineaire littekens: ontstaan na operaties of snijwonden
Elke littekenvariant vraagt om een aangepaste benadering.
Het ideale moment voor littekencorrectie hangt af van hoe het litteken zich heeft ontwikkeld. In de meeste gevallen wachten artsen tot een litteken volledig is uitgerijpt, wat meestal 6 tot 12 maanden duurt. In deze periode stabiliseert de kleur, dikte en structuur van het litteken. Vroegtijdige ingrepen kunnen het risico op herhaling of verergering vergroten. In uitzonderlijke gevallen, bijvoorbeeld bij een pijnlijk of bewegingsbeperkend litteken, kan eerder worden ingegrepen.
Er zijn verschillende technieken om littekens te verbeteren. De keuze hangt af van het type litteken en de gewenste resultaten.
Chirurgische technieken:
- Excisie: verwijderen van het litteken en opnieuw hechten met fijne techniek
- Z-plastiek of W-plastiek: verplaatsen of herverdelen van de spanning in het litteken
- Huidtransplantatie of flap: bij grotere littekens, bijvoorbeeld na brandwonden
Niet-chirurgische technieken:
- Lasertherapie: vermindert roodheid, pigmentverschillen of textuurproblemen
- Microneedling: verbetert atrofische of acne-littekens
- Injecties: corticosteroïden bij keloïden, of fillers bij diepe littekens
- Siliconenpleisters of -gels: bij nieuwe of gevoelige littekens
- Chemische peelings of dermabrasie: egaliseren van het huidoppervlak
Soms wordt een combinatie van behandelingen toegepast voor optimaal resultaat.
De hersteltijd hangt af van de gekozen behandeling. Bij chirurgische littekencorrectie is er doorgaans een hersteltijd van één tot twee weken voor de eerste genezing, met een totale littekenrijping die tot 12 maanden kan duren. In die tijd kan de kleur, dikte en soepelheid van het nieuwe litteken verbeteren.
Belangrijke nazorginstructies zijn:
- Uit de zon blijven of zonnebescherming gebruiken
- Niet krabben of pulken aan de wond
- Dagelijkse reiniging volgens instructie
- Eventuele littekencrèmes of siliconenproducten blijven gebruiken
Bij niet-chirurgische behandelingen is het herstel meestal korter, maar zijn meerdere sessies nodig.
Ja, scar revision wordt vaak uitgevoerd om esthetische redenen, zeker bij littekens op zichtbare plekken zoals het gezicht, de hals of handen. Veel mensen ervaren hun litteken als storend of belemmerend voor hun zelfbeeld, ook als het medisch gezien geen klachten geeft. In die gevallen is het belangrijk om een eerlijk gesprek te voeren met een arts over wat realistisch is qua resultaat, en welke methode de beste balans biedt tussen resultaat en risico.
Hoewel littekenherziening veilig is, zijn er risico’s zoals bij elke medische ingreep:
- Infectie
- Zwelling of roodheid
- Onbevredigend cosmetisch resultaat
- Terugkeer van het litteken (met name bij keloïden)
- Verkleuring of pigmentverstoring
Een realistisch verwachtingsgesprek met de arts vooraf is essentieel.
In sommige gevallen wordt littekencorrectie (gedeeltelijk) vergoed door de zorgverzekering, bijvoorbeeld wanneer het litteken een aantoonbare functionele beperking veroorzaakt. Voor puur cosmetische ingrepen geldt vaak geen vergoeding. Het is verstandig om vooraf contact op te nemen met de verzekeraar en om een medische indicatie op papier te hebben als vergoeding gewenst is. De kosten hangen sterk af van de gekozen behandeling, het aantal sessies en de kliniek.
Het uiteindelijke resultaat van scar revision hangt af van meerdere factoren, zoals:
- Locatie van het litteken
- Huidtype en -kleur
- Genezingstijd en nazorg
- Leeftijd van het litteken
- Genetische aanleg voor littekenvorming
De meeste patiënten zien een duidelijke verbetering in uiterlijk en soms ook in functie. Volledige onzichtbaarheid is zelden haalbaar, maar veel mensen ervaren wel een aanzienlijke verbetering in zelfvertrouwen.
